САРВАРИ ИДЕОЛОГИИ ТЕРРОРИСТОН ВА
ЭКСТРЕМИСТОН ХУДРО МУАРРИФЇ КАРД
А.Каримов - политолог
Ё сухан дар бораи фитнаангезї, ки силоњи асосии Рањматулло Зойировро ташкил медињад.
Амали ўро ѓайр аз худкушии сиёсї дигар хел бањо додан амри мањол аст.
Ҳафтаи гузашта дар сомонањои электронї ва дигар воситањои ахбори омма мурољиатномаи худро ба Президент, Парламент ва Њукумати Тољикистон пањн намуда, изњор кардааст, ки «Мутмаинам, њаводиси моњи июли соли 2012 дар Хоруѓро ба љузъ як амали тарњрезишудаи террори давлатї, чизи дигар номидан мумкин нест». Ў талќин намудааст, ки Љумњурии Тољикистоно «бо бањонаи мубориза бо терроризм, даст ба террори давлатии густурда болои ањолии кишвар мезанад».
Чунин мурољиати роњбари њизби сотсиал-демократии Тољикистон Рањматулло Зойиров-ро шунида хело ѓамгин мешавем, ки магар худованд ба ў аќлу заковатро барои коштани тухми нотавонбинию бадбинї байни мардум додааст?
Мурољиати нокифоя андешамандонаю мулоњизакорона ва аз љињати сиёсї бетањаммулу беэътидол, ки аз љониби роњбари њизби сотсиал-демократии Тољикистон Рањматулло Зойиров арз шудааст, далели онро медињад, ки барои ноил шудан ба њадафњои чиркинулойолуди худ ў дигар роњ надорад.
Айни замон вазъият дар ВМКБ умуман мўътадил шудааст. Мардуми он ба хотири ободии шањру навоњии вилоят ва бењбудии рўзгори худ, инчунин бањри иљрои наќшаву барномањњои давлатї доир ба рушди иќтисодиву иљтимоии вилоят, риояи ќонуният ва тартиботи њуќуќї тамоми кўшиши худро ба харљ дода истодаанд. Лекин, фитнаангез бо номи сиёсатмадор, ки сиёсатро ба сифати силоњи беномуси худ истифода бурда истодааст, мехоњад ба мафкураи сокинони вилоят ва дигар унсурњои зиддиљамъиятї таъсир расонида, онњоро ба сафи худ љалб кунад.
Магар барои ноил шудан ба њадафњои сиёсї, барои зиёд намудани тарафдорон зарурият дорад, ки љамъиятро ба ду ќутби муќобил табдил додан? Магар зарур аст, ки байни одамон тафриќа андозад, одамонро бо якдигар ба низоъю муноќиша даъват намояд. Магар чунин амал ба талаботи Оинномаи њизби сотсиал-демократии Тољикистон ва Барномаи он мувофиќ аст? Магар чунин амал аз муќаррароти њизби ў бармеояд? Пањн кардани фикру мулоњизањои носанљида, андешањои хому беасос, аќидаи худро ба касе талќин кардан (зўроварии рўњї) - магар ин љоњилї нест, магар ин бешарафї нест, магар ин разолат нест, магар ин тўњмат нест, магар ин бадахлоќї нест?
Ё ин, ки чунин мавќеъ барои ў одат шудааст, ба њукми одат даромадааст, ё худ ў аз рўи одат кор мекунад, хў ва хислати ўст, ё ўро омўхта кунонидаанд,
Рафтори ўро ѓайр аз даъват намудан барои беитоатї ба давлат, даъвати оммавї барои бетартибињо дигар хел бањо додан амри мањол аст.
Наход барои гирифтани холњои сиёсї дигар роњи бономустар ва бошарафтар набошад. Магар халќро бар зидди давлат њидоят кардан ин кўмак ба гурўњњои террористон ва эктремистон нест, ки њадафи онњо низ чунин аст.
Барои чї ў халќро ба шўр меоварад, изтиробро дар ќалби онњо љой менамояд, ки оќибати он исён мебошад? Шояд дар ў њасрат (орзу) нисбат ба даврони оташин ва даргири солњои 1992-1997 таваллуд шудааст. Ё ў њодисањои Миср, Сирия, Ливия ва ѓайраро мехоњад ба Тољикистон экспорт намояд.
Магар ў фарќияти «амалиёти мубориза бар зидди терроризм» ва «амалиёти мубориза бар зидди љинояткорї»-ро сарфањм намеравад? Њол он, ки ў њуќуќшинос аст!
Дар кадом асос ў, агар њуќуќшиноси доною боаќл бошад, аќидаи дар шахри Хоруѓ љой доштани амалиёти мубориза бар зидди терроризмро тарафдорї менамояд.
Биёед барои ба таври куллї ва то беху бунаш нест кардани чунин аќидаи љоњилона ва тўњматангез ба фактњои воќеї мурољиат намоем.
1. Дар моњи июли соли 2012 дар ш.Хоруѓ на он, ки амалиёти мубориза бар зидди терроризм, балки амалиёти мубориза бар зидди љинояткории муташаккил ва иттињоди љинояткорон ба роњ монда шуда буд.
Далелњо инњоянд:
а) дар шаҳри Хоруѓ шањрвандон Имомназаров Имомназар, Мамадбоќиров Мањмадбоќир, Аёмбеков Толиб ва Мамадасламов Ёдгор дар давоми солњои 2002-2012 аз њисоби љавонони ВМКБ гурўњњои мусаллањи яроќноки ѓайриќонунї ташкил доданд;
б) гурўњњои мазкур бо бандитизм, гардиши ѓайриќонунии воситањои нашъадор, одамрабої, хариду фурўши одамон, гардиши ѓайриќонунии силоњи оташфишон, контрабанда (сангњои ќиматбањо, металлњои ќиматбањо, тамоку ва ѓ.) ва содир намудани дигар љиноятњои муќобили шахсият, инчунин љиноятњо ба муќобили адолати судї ва тартиботи идоракунї машѓул буданд;
в) дар давоми солњои охир биноњои маќомоти милитсия, амният, прокуратура, суд, њокимияти давлатї дар мањалњо ва кормандони онњо чандин маротиба мавриди њуљум ва лату кўби гурўњњои љинояткор ќарор гирифта буданд.
Махсусан ин гурўњњои мусаллањи яроќноки ѓайриќонунї, инчунин тањти сарпарастии онњо дигар љинояткорон, амалњои худро бар зидди маќомоти њифзи њуќуќ равона карда буданд.
Биёед љиноятњое, ки гурўњњои мазкур фаќат нисбати кормандони маќомоти њифзи њуќуќи ВМКБ содир кардаанд, номбар намоем:
- содир намудани њуљуми муссалањона ба бинои Шўъбаи корњои дохилии шањри Хоруѓ, ба сўи бинои ШКД ва кормандони он аз яроќи оташфишон тирпаронї кардан, лату кўб намудани онњо (соли 2008);
- њуљум ба кормандони Прокуратураи вилоятї ва расонидани зарар ба саломатиашон (соли 2008);
- тариќи роњзанї аз автомашинаи кормандони Прокуратураи вилоятї тасарруф намудани автомати табелї ва дигар таљњизоти он (соли 2008);
- ба идораи Прокуратураи ВМКБ даромада, кушоду равшан прокурори вилоятро лату кўб намудан (соли 2008);
- ба бинои Прокуратураи ВМКБ даромада, кормандони прокуратураро тањќир ва тањдид намуда, бо маќсади ба тафтишот мамоният кардан ва пинњон намудани љинояткор Мамадрахимов М., ки одамкушї содир намуда буд, бо худ бурдан (соли 2010);
- сўиќасд ба њаёти кормандони милитсияи ВМКБ (соли 2010);
- лату кўб намудани муовини Раиси суди иќтисодии ВМКБ (соли 2010);
- лату кўб намудан ва зарари љисмонї расонидан ба кормандони Комитети давлатии амнияти миллии ВМКБ (соли 2012), дар умум 4 далел;
- лату кўб намудан ва паст задани шаъну шарафи кормандонии Бозрасии давлатии автомобилї, нозирони минтаќавї ва дигар кормандони Шўъбањои корњои дохилии ВМКБ (солњои 2010-2012), дар умум 13 далел;
- дашному тањќир намудан ва шаъну шарафи прокурори ноҳияи Ишкошимро паст задан;
- несту нобуд кардани дару тиреза ва тамоми таљњизоти бинои суди ВМКБ (соли 2011);
- хонаи истиќоматии прокурори ноҳияи Рушонро таркониданд, ки дар натиља ба ў љароњати вазнини љисмонї расонида шудааст (соли 2012);
- содир намудани њуљуми мусаллањона, бо тирпаронї, ба дидбонгоњи Дастаи таъиноти махсуси милитсияи Вазорати корњои дохилї, ки дар натиља ба кормандон љароњати вазнини љисмонї расонида шудааст (соли 2012);
- одамрабої ва хариду фурўши духтарони ноболиѓи вилоят (соли 2011-2012);
Љинояткорон аз чї бошад, ки худсарии бељазоро њис карда, амалњои љиноятии худро хотима додани њам набуданд. Лекин, бо сабаби мавќеъи баќувват доштани ин гурўњњои љинояткорї (муташаккилу мусаллањ будан, доштани љонибдорони зиёд) маќомоти њифзи њуќуќ имконияти безарар ва бетаъсир (нейтрализатсия) гардонидани фаъолияти онњоро надошт. Бинобар ин, шахсони мазкур дилпурона ва «далерона» фаъолияти љинояткоронаи худро давом медоданд.
Биёед дар ин љо Рањматулло Зойиров-ро, ки худро чун «њомї» ва «пуштубонї» демократия мењисобад, пурсон шавем, ки чунин вазъиятро ў чї тавр бањо медињад?
Аз ин «ќањрамонињо»-е (љиноятњое), ки гурўњњои љиноятї содир намудаанд,Рањматулло Зойиров хабардор њаст ё не? Ба ин фактњо роњбари њизби сотсиал-демократииТољикистон Рањматулло Зойиров чї мегуфта бошад? Ё ба андешаи ў онњо (љинояткорон) «революционер» мебошанд? Ё онњо њаракати халќї-озодихоњиро дар худ ифода менамуданд?
Ба њамаи ин нигоњ накарда, соли 2008 аз љониби давлат амали хайрхоњона андешида шуд. Яъне, баъди тафтиши њолати лату кўби прокурори вилоят ва кормандони прокуратура бо дарназардошти њамаи пањлўњњои масъала гуноњи ин гурўњњои љинояткор бахшида шуд ва онњо ба љавобгарии љиноятї кашида нашуданд.
Лекин, гурўњњои љинояткор аз ин хулосаи лозимї набароварда, ваъдахилофї намуданд ва бо роњи ѓайриќонунї боз силоњу муњимоти зиёде ба даст оварда, бо љалби љавонони бетаљриба гурўњњои муташаккили љинояткор таъсис доданд ва љиноятњои махсусан вазнин, аз ќабили одамкушї, бандитизм, ташкили иттињоди љиноятї, контрабанда ва гаравгонгириро содир намуда, тавассути муќобилият намудан ба маќомоти салоњиятдори давлатї, бо пуштибонї ва дастгирї намудани љинояткорон, машѓул шуданд.
Масалан, соли 2010 гурўњњои мазкур имкон надоданд, ки Амунбеков Ф., ки љиноятњои сўиќасд ба одамкушї ва ѓайриќонунї ба даст овардану истифода намудани яроќи оташфишон содир карда буд, дастгир ва њабс карда шавад.
Ё ин ки, соли 2011 гурўњи љавонон иборат аз 45 нафар бо роњбарии Садоншоев Э. њамчун нишони эътироз ба њукми суди вилоят нисбат ба Рањимхудоев К., ки барои одамкушї мањкум шуда буд, ба бинои суди вилоят њуљум карда, таљњизот ва дару тирезаи онро шикаста, 4 нафар роњбарон ва судяњои суди вилоят, прокурори вилоят, прокурори шањри Хоруѓ ва 4 нафар кормандони онњоро лату кўб намуда, ба онњо зарари љисмонї расониданд.
Ё мисоли дигар: Адњамов Шералї - истиќоматкунандаи ноњияи Панљ, ки барои содир намудани 4 куштор, мунтазам машѓул будан бо контрабандаи маводи нашъадор ва яроќи оташфишон ба миќдори махсусан калон, мусоидат ба гурўњњои террористї ва умуман бо 18 љиноят дар кофтуков ќарор дошт, охири моњи августи соли 2010 ба шањри Хоруѓ ба хонаи Имомназаров И., бо маќсади пинњон шудан меравад. Ў, Имомназаровро њамчун яке аз шахсиятњои шинохтаи “олами љиноятї” эътироф мекунад ва зиёда аз як моњ дар хонаи ў ва минбаъд якуним сол дар шањри Хоруѓ тањти пуштибонї ва сарпарастии ў пинњон шуда, зиндагї мекунад.
Ин тамоюли хатарнок тадриљан ба нуќтае расид, ки 21 июли соли 2012 сардори Раёсати Комитети давлатии амнияти миллии Љумњурии Тољикистон дар ВМКБ генерал-майор Назаров А.С., њангоми аз сафари хизматӣ аз ноҳияи Ишкошим баргаштанаш, дар мањалаи Ниводаки шаҳри Хоруѓ аз тарафи љинояткорон дучори њамла гардида, вахшиёна кушта мешавад.
Ба аќидаи Рањматулло Зойиров маќомоти њифзи њуќуќ дар чунин њолат набояд ягон чораро андешад. Ба фикри ў, агар давлат чорањои заруриро бањри барќарор кардани тартиботи њуќуќї андешад, ин терроризми давлатї будааст.
Бояд ќайд кард, ки баъди ин хел беномусињои бењамто маќомоти њифзи њуќуќи мамлакат итминон гирифт, ки ба чунин бедодгарињо хотима бахшад.
Аз ин лињоз, барои бурдани тафтишоти куштори генерал-майор Назаров А.С. ва дигар љиноятњо аз љониби Прокурори генералии Љумњурии Тољикистон гурўњи тафтишотї ташкил карда шуда, он ба ВМКБ сафарбар карда шуд.
Ба маќсади бо роњи тинљї ва бехун њалу фасл намудани проблемаи бавуќўъомада, Вазири корњои дохилї шахсан бо сарварони гурўњњои љиноятї – Имомназаров И. ва дигарон тавассути телефонї якчанд маротиба гуфтушунид намуда, онњоро моил кардани буд, ки шахсони гунањгорро пинњон накунанд, силоњи оташфишонро ба давлат супоранд. Лекин, сарварони гурўњњои љиноятї ќатъиян ин таклифро рад намуданд ва иброз карданд, ки онњо ягон касро супоридани нестанд ва ба љанг омадаанд.
Ин суханонро гурўњњои љиноятии Имомназаров И. ва њаммаслакони ў ба дигар намояндагони њукуматї, аз љумла, гурўњи намояндагони илму фарњангї Тољикистон, ки дар њайати он Президенти Академияи илмњои Тољикистон академик Илолов И., Вазири мењнат ва шуѓли ањолї Мањмадаминов М., муовини раиси Маљлиси намояндагони Маљлиси Олии Љумњурии Тољикистон Шоњбозов М.Ш. шомил буданд, такрор карданд, яъне хоњиши итоат кардан ва супоридани силоњро рад намуданд.
Бо сарварони дигари гурўњњои љиноятї, инчунин Раиси Комитети давлатии амнияти миллии Тољикистон Ятимов С.С., Вазири мудофиаи Љумњурии Тољикистон Хайруллоев Ш.Х. вохўрї намуда, гуфтушунид карданд, ки онњо силоњро супоранд. Лекин аќли солим боло нагирифт.
Гурўњњои љиноятї ба њамаи ин нигоњ накарда, ба соњили дигари дарё гузашта, дар њар љо дидбонгоњњо барпо намуда, дарахту деволњои хонањоро чаппа карда, баррикадањо сохтанд.
Дар санаи 23 июли соли 2012 гурўњњои љинояткорї муташаккилу мусаллањ, ки онњоро шахсони дар боло ќайдшуда сарварї мекарданд, гурўњи тафтишотии Прокуратураи генералии Љумњурии Тољикистонро, ки дар комитети њарбї љойгир шуда буданд, гаравгон гирифта (6 нафар кормандони прокуратура), њамаро лату кўб намуда, молу мулки ин идораро несту нобуд карда, љабрдидагонро ба камингоњи худ бурданд: ба хотири тарсонидан ва аќиб нишонидани ќуввањои давлатї.
Баъди бемувафаќият анљом ёфтани гуфтушунид ва гирифтани гаравгонон маќомоти њифзи њуќуќ амалиёти махсусро љињати безарар гардонидани гурўњњои љиноятї оѓоз намуданд.Лекин гурўњњои мусаллањи яроќноки ѓайриќонунї бар зидди ќуввањои њукуматї муќобилияти мусалањона нишон доданд.
Онњо њатто кўдакони ноболиѓро барои муќобилият нишон додан сафарбар намуданд. Масалан, як кўдак ба дидбонгоњи милитсия норинљак (граната) партофт, ки хушбахтона њељ кас зарар надид.
Њатто Имомназар И. ба њаммаслакони худ мурољиат карда бонг задааст, ки «Касе яроќро месупорад – ў номард аст».
Чунин рафтори иѓвогаронаи худро Имомназаров И. њатто баъд аз ворид шудани мурољиатномаи Оѓо-хони IV дар бораи он, ки гурўњњои љиноятї яроќашонро партофта, таслим шаванд ва ба Њукумат муќобилият нишон надињанд, давом дод. Вобаста ба ин мурољиатномаиОѓо-хони IV Имомназаров И. овоза пањн намуд, ки «Ин мактуб ќалбакї аст ва онро КДАМ сохтакорї кардаасту њељ кас ба он бовар накунад».
Лекин, роњбари Фонди Оѓо-хон дар Тољикистон Файзов Ёдгор тавассути алоќаи мустаќими худ муайян намуд, ки мурољиатномаи Оѓо-хони IV воќеї ва њаќиќї мебошад. Пас ў ин маълумотро ба намояндагони халќ ва рўњониёни обрўманди вилоят расонид. Танњо баъди гирифтани чунин маълумот халќ аз гурўњњои љиноятї дур шуд ва онњоро дигар дастгирї накард.
Бо маќсади паст намудани эњтимолияти ќурбониён дар байни ањолї, соати 16.00 њамон рўз, аз љониби маќомоти њифзи њуќуќ оташбас эълон карда шуд. Лекин гурўњњои љиноятї, хусусан Имомназаров И., аз наќшаи худ даст накашида, муќобилияти мусаллањонаи худро давом дод. Танњо Аёмбеков Толиб розї шуд, ки муќобилиятро нишон надињад.
Инчунин, намояндагони ањолї дар њайати 20 нафар омада, хоњиш намуданд, ки маќомоти њифзи њуќуќ амалиётро давом надињанд ва ваъда карданд, ки онњо ба њайси миёнарав гурўњњои муќобилро боварї мекунонанд, ки яроќњоро супоранд, чунки халќ фањмид, ки Оѓо-хони IV онњоро тарфдорї намекунад.
Бо маќсади он, ки Рањматулло Зойиров љињати ин амалиёт тассавуроти дуруст пайдо намояд, ба ў маълумоти зеринро дар бораи он, ки то кадом андоза гурўњњои љиноятии дар ВМКБ амалкунанда ба роњи љинояткорї олуда шуда буданд, меорем.
Дар натиљаи гузаронидани ин амалиёти махсуси маќомоти њифзи њуќуќи мамлакат аз љинояткорон силоњ ва лавозимоти љангии зерин мусодира карда шуда буд. Ба ин фактњо ањамият дињед: зениткањо, гранатомётњо, ДШК-њо, пулемётњо, автоматњо, миномётњо, СВД-њо (снайперњо), камонњо, таппончањо, норинљакњо (гранатањо), тирњои гранатамёт ва минамёт, дастгоњњои заряддињї, зермилњо (подстволник), тирњои зермил, воситањои мухобира, шашкањои тротилї, тирдонњо, минањо, тирњои гуногун, ноќилњои тарконанда, моддањои тарканда ва ѓайра.
Шумораи онњо бо дањњою саду њазорњо чен карда шудаанд.
Рањматулло Зойиров бояд љавоб дињад, ки ин вазъият далели чист? Ва ў киро њимоя карда истодааст? Магар ин воњиди мусаллањонаи алтернативии ѓайриќонунї нест, ки дар як мањалаи хурд арзи вуљуд дошт. Ин магар «артиши» («армияи») миллї аст?
Њатто ќисмњои њарбии Ќуввањои Мусаллањи Тољикистон дорои чунин лавозимоти љангї нестанд.
Боз дар бораи як њодисае дигар, ки он барои њама, аз он љумла барои маќомоти њифзи њуќуќ муаммо аст, хотиррасон мекунем. Баъди гузаштани як њафта ва пойдор шудани оромї,Имомназаров И. дар њолати ноаён, дар хонаи худ ва дар њузури одамони худ ба њалокат расонида шуд. Лекин, дар ВАО хабар пањн шуд, ки гўё ин корро маќомоти њифзи њуќуќ анљом додааст. Магар ин иѓво ва тўњмат нест, ки ба њаќиќат рост намеояд. Чї тавр маќомоти њифзи њуќуќ ин амалро дар хонаи Имомназаров И., дар муњити хешу таборонаш иљро мекардаасту ягон кас аз ин хабардор намешудааст.
2. Дар Декларатсияи Женевагии соли 1987 падидањое, ки далели терроризми давлатї мебошанд, номбар шудаанд. Дар ин њуљљат 11 намуди чунин падидањо оварда шудаанд, ки аз онњо 2-тояш ба терроризми давлатии дохилї шомил мебошанд, аз љумла:
а) љой доштани таљрибаи давлати полисї, ки ба муќобили шањрвандони худи ин давлат равона шудаанд (мушоњида, парокандакунии маљлисњо, назоратбарии хабарњо, лату кўб, шиканља, њабсгирињои сохта, њабсгирињои оммавї, гунањгорикунињои сохтакорона, судњои намоишї, куштор);
б) ќатъ гардонидани њуќуќ ва озодињои шањрвандї, муќаррароти Конститутсия ва ќонунњо бо бањонањои муќовимат ба терроризм.
Кадом аз ин падидањоро Рањматулло Зойиров дар амалњои маќомоти њифзи њуќуќи Тољикистон дидааст? Шояд шиканљаро? Хеле хуб. Дар бораи он сўњбат мекунем.
Маќомоти њифзи њуќуќи мамлакат њељ гоњ пинњон намекарданд ва пинњон намекунанд, ки дар фаъолияти он мутаасифона камбудию норасої њанўз бисёр аст. Дар њаќиќат яке аз камбудињое, ки аз замони гузашта дар фаъолияти маќомоти њифзи њуќуќи љумњурї мерос мондааст, ин баъзан бо роњи зўроварї, лату кўб кардан иќрор намудани шахси гумонбаршуда мебошад.
Лекин бояд тазаккур дод, ки бањри ислоњи ин камбудињо њам Њукумати љумњурї ва њам маќомоти њифзи њуќуќ њамеша чорањои зарурї андешида истодаанд. Муњимаш њамин аст. Аз љумла, Тољикистон иштирокчии Конвенсияи Созмони Миллали Муттањид зидди шиканља ва дигар намудњои муносибат ва љазои берањмона, ѓайриинсонї ё тањќиркунандаи шаъну шараф, аз 10 декабри соли 1984 мебошад. Ин Конвенсия аз љониби Тољикистон 21 июли соли 1994 ба имзо расида, 10 феврали соли 1995 он ба тавсиб расидааст.
Ѓайр аз ин, дар љодаи риоя ва татбиќ намудани муќаррароти Конвенсияи мазкур маќоми ќонунгузори Љумњурии Тољикистон ба Кодекси љиноятї моддаи 143-1 бо номи «Шиканља»-ро ворид намуд. Ногуфта намонад, ки аллакай чандњо парвандањои љиноятї вобаста ба истифодабарии шиканља аз љониби кормандони маќомоти њифзи њуќуќ оѓоз карда шуда, баррасии судиро гузаштаанд.
Намояндагони бисёр ташкилотњои байналмилалї, сафоратхонањои хориљї чунин самти худтанќидкунии маќомоти њифзи њуќуќро дар доираи ислоњоти њуќуќї ва пешгирии шиканља дастгирї намуда, корњои зиёди дар ин раванд ба анљом расонидашударо ќайд карда истодаанд.
Рањматулло Зойиров њамчун њуќуќшинос бояд бидонад, ки љой доштани таљрибаи давлати полисї, ки ба муќобили шањрвандони худи ин давлат равона шудаанд (дар намуди мушоњида, парокандакунии маљлисњо, назоратбарии хабарњо, лату кўб, шиканља, њабсгирињои сохта, њабсгирињои оммавї, гунањгоркунињои сохтакорона, судњои намоишї, куштор) танњо дар он њолат ба ин њайс бањодињї карда мешаванд, ки агар ин падидањо хусусияти мунтазам дошта бошанд ва Њукумат нисбат ба чунин зуњуротњо бетараф бошад ва ё онро дастгирї намояд.
Магар њамин тавр нест, Рањматулло Зойиров?
Шумоку олим њастед ва ба шогирдон дарс њам мегўед. Ё Шумо шогирдонро дар њамин раванди нодурустфањмї тарбия менамоед? Мафкураи онњоро ќаблан дар рўњияи бадбинї, нотавонбинї, низоъ, каљфањмї ташаккул медињед? Айб аст надонистани он кўшишу ѓайрати љомеа ва давлат, ки рўз аз рўз ба бењбудї рў нигаронида истодааст.
Дигар масъала. Дар куљо Рањматулло Зойиров падидањои «њабсгирињои сохта», «њабсгирињои оммавї», «гунањгорикунињои сохтакорона», «судњои намоишї», «куштор»-ро гувоњ шудааст? Ба кї даркор аст чунин муњокимаронињои бедалел ва беасос? Ў бояд барои њар як банди тўњматангези худ дар назди љомеа љавоб бидињад. Ё ў фикр мекунад, ки њизби ў, ки як њазор аъзо њам надорад, ифодакунандаи маќому мароми тамоми љамъияти тољикистонињо мебошад?
Ба фикри мо, ў иљрокунандаи супоришҳои он ќуввањо ва равандњое мебошад, ки мехоњанд дар Тољикистон сулњу субот пойдор нагардад, мамлакат аз доми вобастагї рањо наёбад. Ўро, мо тољикистонињо, бояд ба суди оммавии љамъиятї бикашем. Чунки ў дар симои љинояткорон «ќањрамонон»-и миллатро мебинад.
Вобаста ба «мушоњида», «парокандакунии маљлисњо», «назоратбарии хабарњо» низ асосњои болоиро овардан мумкин аст.
Ѓайр аз ин, илова карда мепурсем, ки дар кадом мамлакат чунин падидањо љой надоранд? Тибќи ќонунгузории давлатњо (њамчунин, санадњои њуќуќии байналмилалї) чорабинињои оммавї дар намуди маљлис, гирдињамоињо, намоиш, роњпаймоињо ва пикетгузорї тавассути гирифтани иљозати маќомоти мањаллии њокимияти давлатї ва бо тартиби муайяннамудаи ќонунгузорї ба роњ монда мешавад. Дар тамоми дунё њамин тартибот љой дорад.
Ё аќидаи Рањматулло Зойиров дигар аст? Ё ў тарафдори анархия, бетартибињо мебошад? Оинаи нилгунро (TV) тамошо намоед: дар мамлакатњое, ки анъанањои бойи демократї доранд (Германия, Франсия, Англия ва ѓ.), чї тавр чорабинињои оммавиро пароканда мекунанд. Магар мо ин давлатњоро «давлати террористї» меномем? Чї бояд кард: бар хилофи таъмини тартибот ду даст дар баѓал бояд мушоњидачї шавем, ки он гурўњњои зархарид маќсадњои ѓаразноки худро амалї гардонанд ва љамъиятро боз ба гирдоби хун олуда намоянд.
Як маслињат ба Рањматулло Зойиров: бо њисси мардонагї тавассути тамоми ВАО-и номдор ё бо воситаи изњори мурољиатнома дар конференсияи байналмилалии бонуфуз Штатњои Муттањидаи Америкаро дар терроризми давлатї гунањгор намояд (мисол, барои тариќи ѓайрисудї несту нобуд кардани пешвоёни ташкилотњои террористї тавассути самолётњои бепилот). Боварии комил њаст, ки баъди ин ў ба љасади сиёсї табдил мегардад.
Вобаста ба «мушоњида», «назоратбарии хабарњо» бояд онро бигўем, ки дар тамоми давлатњои љањон чунин падидањо љой доранд ва онњо тавассути иљозати суд ба роњ монда шудаанд.
Акнун дар бораи банди дуюми Декларатсияи Женевагии соли 1987, ки дар он падидањои дигари терроризми давлатї номбар шудааст, мурољиат менамоем: ќатъ гардонидани њуќуќ ва озодињои шањрвандї, муќаррароти Конститутсия ва ќонунњо бо бањонањои муќовимат ба терроризм.
Магар њизбе, ки Рањматулло Зойиров таъсис додааст, танњо барои ба таври ќалбакї ва сохтакорї намудани фактњо нигаронида шудааст? Кай дар Љумњурии Тољикистон муќаррароти Конститутсия ва ќонунњо љињати њуќуќ ва озодињои шањрвандї ќатъ гардонида шуда буд? Агар ин хел мебуд, магар ташкилотњои байналмилалї хомўш меистоданд?
Бале, дуруст будааст, ки њангомањо яку якбора ва њаррўз пайдо намешаванд, онњоро нотавонбинон маљбур њастанд, ки офаранд, ба вуљуд оваранд. Ва њамин тавр њам карда истодаанд.
Дар кадом асос ва ба кадом маќсад Рањматулло Зойиров чунин аќидањоро пањн карда истодааст?
3. Рањматулло Зойиров барои асоснок ва таќвият додани андешањои иѓвогаронаи худ бакитоби олим - Арлин Одергон такя кардааст ва иќтибосро аз он китоб овардааст: «Терроризми давлатї бо маќсади номураттабсозии фаъолияти њаракатњои иљтимої ва гурўњњои инќилобї … амалї карда мешавад» (аз он љумла, «муќобилият кардан ба фаъолияти онњо»).
Ў бигўяд, ки дар њодисањои Хоруѓ кадом «Њаракатњои иљтимої»-ро ва кадом «Гурўњњои инќилобї»-ро дидааст?
Ў бигўяд, ки оё гурўњњои љинояткоре, ки сарвари онњо Имомназаров Имомназар ва дигарон буданд, ба «Њаракатњои иљтимої» ва «Гурўњњои инќилобї» дохил мешуданд?
Магар юристи «босавод» њангоми ба ин ё он њодисањо бањои њуќуќї додан ба китоби ягон муаллиф такя мекунад? Дар кадом давлат, дар кадом системаи њуќуќї чунин ќоида љой дорад, ки мутахассис ба ќонун нею, ба асари илмї такя намояд? Давлатро ба айби вазнин гунањгор кардан магар дар асоси китоб (монография) ба роњ монда мешавад? Ин чї? Бесаводї? Љоњилї? Њаваскорї? Ѓалаткорї? Беорї? Беномусї? Бевиљдонї? Њангомахоњї? Одати бад?
Агар амалњои маќомоти њифзи њуќуќи Тољикистон ѓайриќонунї мебуданд, магар Њукумати Љумњурии Исломии Афѓонистон дар њамон шабу рўз бо маќсади кўмак расонидан дар љодаи мубориза бо љинояткорї сарњади худро мебаст, ки љинояткорон ба он сўи сарњад нагузаранд? Ё ин, ки Рањматулло Зойиров Њукумати Љумњурии Исломии Афѓонистонро, ки ба Љумњурии Тољикистон мусоидат намуда, тарафдории худро изњор кард, низ барои терроризми давлатї айбдор мекунад?
Агар амалњои маќомоти њифзи њуќуќи Тољикистон беасос ва ѓайриќонунї мебуданд, магар Њукумати Љумњурии Халќии Чин Тољикистонро дастгирї мекард ва кўмаки худро кафолат медод?
Агар амалњои маќомоти њифзи њуќуќи Тољикистон беасос ва ѓайриќонунї мебуданд, магар Оѓо-хони IV шоњзода Карим Оѓо – 49-умин сарвари валиањди динии исмоилиён љонибдори Њукумати Љумњурии Тољикистон мегашт ва ба пайравони худ тавассути намояндаи худ дар Тољикистон мурољиатномаи хаттї ирсол мекард, ки силоњро супоранд ва ба талаботи ќонунии Њукумати Тољикистон муќобилият нишон надињанд?
Ин фактњоро иѓвогар магар намедонад? Агар бехабар бошад, магар чунин разолат ўро аз масъулияти сиёсї ва ахлоќї озод мекунад?
Ё бо њамин тарз ў худро машњуру маъруф гардониданиаст?
Ин рафтори Рањматулло Зойиров нишон дод, ки ў афроде њаст, ки манфиатдори ноором шудани вазъият дар Тољикистон мебошанд.
Ба ў мурољиат карда, мепурсем, ки худаш метавонад «бо дарки масъулияту мардонагї» иќрор шавад, ки супориши кадом ќуввањо ва зархаридони њавасмандро ў иљро карда истодааст?
Дар хотима бояд гуфт, ки хушбахтона аќли солим, тањаммул ва дарки оќибатњои ин падидаи номатлуб мардуми солору сарбаланди Вилояти Мухтори Кўњистони Бадахшонро водор намуд, ки нисбат ба таќдири ояндаи миллату давлат бетараф намонанд ва љињати мўътадил гардонидани вазъияти баамаломада сањми ватандўстонаи худро дареѓ надоранд.
Ин азму иродаи ќавии мардуми мењнатќарину сарбаланди Вилояти Мухтори Кўњистони Бадахшон, љавонмардони бонангу номус, падару модарони хирадманду рўзгордида ва зиёиёни ватандўсти вилоят гувоњи он аст, ки хурду бузурги вилоят дар амалї шудани наќшаву барномањои созандагї сањми ватанпарваронаи худро гузошта истодаанд.
Воќеањои дар шањри Хоруѓ рухдода нишон доданд, ки на танњо берун аз хоки кишварамон, балки дар дохили он гурўњњо ва афроди алоњидае њастанд, ки манфиатдори ноором шудани вазъият дарТољикистон мебошанд.
Ва мо хуб дарк карда истодаем, ки кадом гурўњњо ва афроди алоњида манфиатдоранд ва мехоњанд ба тори нозук ва мањини њиссиёти мардум таъсир расонида, бори дигар алангаи бо иродаи ќавии мардуми сарбаланди ВМКБ хомўшшударо аз нав афрўзонанд.
Барои чї?